To wada kończyn dolnych, przy której oś podudzia tworzy kąt otwarty na zewnątrz z osią uda. Przy złączonych i wyprostowanych kolanach powstaje odstęp.
Kończyny dolne ustawione są w literę X – pomiędzy kostkami przyśrodkowymi powstaje przerwa. Kostki przyśrodkowe nie powinny być oddalone od siebie o 5 cm. Za patologię uznaje się koślawość przekraczającą 10 stopni.
Około 2. roku życia powstaje koślawość kolan, natomiast w wieku 4 lat powiększa się od 8 do 10 stopni. Następnie gdy dziecko ma 7 lat, osiąga stabilną wartość około 5-7 stopni. Kiedy koślawość jest duża, postępująca lub patologiczna, dzieci ocierają kolanami o siebie i uskarżają się na bóle w łydkach lub udach. Chód zaczyna być nienaturalny, zapadają się stopy i kostki po stronie przyśrodkowej. Powstaje płaskostopie.
Przy występującej koślawości kolan dziecko ma chwiejny, niepewny ruch, co jest przyczyną niestabilności stawów oraz osłabienia mięśni i więzadeł.
W przypadku kolan koślawych więzadło poboczne piszczelowe ulega rozciągnięciu, natomiast poboczne strzałkowe nadmiernie się skraca. Skróceniu ulega pasmo biodrowo-piszczelowe oraz mięsień dwugłowy uda. W przyszłości może być przyczyną zwichnięć rzepki. Jeżeli wada będzie dotyczyć jednej kończyny, może skutkować skoliozą poprzez czynnościowe skrócenie.